تحلیل نقش سرمایه گذاری مستقیم خارجی (fdi) در ارتقای بهره وری کل عوامل (tfp)؛ یک تحلیل داده های تابلویی بین کشوری

در این پژوهش، عوامل مؤثر بر بهره وری کل عوامل (tfp) با تأکید بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی (fdi) در ایران و 23 کشوردیگر منتخب در دوره 1996-2006 را بررسی کرده ایم. بهره وری کل عوامل را از روش دیویژیا اندازه گیری و عوامل مؤثر بر آن را با استفاده از تکنیک داده های تابلویی شناسایی کرده ایم. عوامل مؤثر بر بهره وری کل عوامل در الگوی برآورد شده عبارتند از: انباشت سرمایه گذاری مستقیم خارجی، انباشت هزینه های تحقیق و توسعه، نرخ ثبت نام ناخالص دوره دانشگاهی، درجه باز بودن اقتصاد و نرخ بهره برداری از ظرفیت. نتایج مطالعه بیانگر تأثیر مثبت و معنادار تمامی عوامل یادشده بر بهره وری کل عوامل است. بنابراین، پیشرفت فنی از راه های مختلف (هزینه های تحقیق و توسعه داخلی، تجارت خارجی و fdi) بر ارتقای بهره وری مؤثر بوده است. در بین عوامل یادشده, نرخ بهره برداری از ظرفیت بیشترین تأثیر و انباشت سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمترین تأثیر را در ارتقای بهره وری کل عوامل داشته اند.